آقای محمدرضا خسروی، دکتر کامبیز شاهرودی، پروفسور علیرضا امیرتیموری، دکتر نرگس دل افروز،
دوره ۱۰، شماره ۳ - ( ۷-۱۴۰۰ )
چکیده
صنعت برق از مهمترین صنایع زیربنایی موجود در هر کشور بوده که به دلیل سرمایه بر بودن، افزایش کارایی و بهره وری در آن از اهمیت زیادی برخوردار است. بر این اساس، ایده اصلی این مطالعه، ارائه مدل جدیدی برای ارزیابی کارایی شرکتهای برق منطقه ای ایران از طریق تلفیق مفهوم دوسوتوانی سازمانی و تکنیک تحلیل پوششی داده های شبکه ای است. مدل پیشنهادی بر مفهوم دوسوتوانی استوار است. دوسوتوانی یکی از جدیدترین موضوعات مورد بررسی در حوزه مسائل سازمان و مدیریت است که آن را میتوان به توانایی سازمان در تمرکز بر بهرهبرداری (استفاده از قابلیتهای موجود) و اکتشاف (کشف قابلیتهای جدید) تعریف کرد. در این مطالعه به کمک مدلهای شبکهای تحلیل پوششی داده ها، فرآیندهای داخلی ۱۶ شرکت برق منطقه ای در قالب دو مرحله «طرح و توسعه» و «بهره برداری» تجزیه و تحلیل شده و دوسوتوانی و کارایی شرکت ها محاسبه شد. یافته ها بیانگر این است میانگین کل صنعت برق در دوسوتوانی تعادلی و ترکیبی از نمره قابل قبولی برخوردار است؛ اما نمره دوسوتوانی تعادلی شرکت ها نشان می دهد میان کارایی بخش های طرح و توسعه و بهره برداری آنها اختلاف معنی داری وجود دارد. به بیان دیگر، یافته ها نشان می دهد بخش طرح و توسعه شرکت های برق منطقه ای ایران نتوانسته به موازات بخش بهره برداری توسعه یابد و ادامه این وضعیت نامتوازن، صنعت برق را در سالهای آینده با چالشهایی از جمله شکاف عرضه و تقاضای برق و افزایش خاموشی ها مواجه می نماید.